«Οδικός χάρτης» για φοροαπαλλαγές με εισροή κεφαλαίων σε startups

Έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα της τάξεως του 50% μπορούν να λάβουν όσοι επενδύσουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται σε όσους λάβουν τον τίτλο του «Επενδυτικού Αγγέλου» (Angel Investor) και στόχος είναι η ενδυνάμωση του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων.

Ο ορισμός της νεοφυούς επιχείρησης για τα ελληνικά δεδομένα θεσπίστηκε πρόσφατα και περιέχει κάθε Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.), Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) και Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ) που έχει την έδρα της στην Ελλάδα και είναι εγγεγραμμένη στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων «ElevateGreece» της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) κατά τον χρόνο εισφοράς του κεφαλαίου από τον «Επενδυτικό Άγγελο».

Σε ό,τι αφορά τον «Επενδυτικό Άγγελο», όπως θεσπίστηκε με πρόσφατη κοινή απόφαση των συναρμόδιων υφυπουργών Οικονομικών Απόστολου Βεσυρόπουλου και Ανάπτυξης και Επενδύσεων Χρίστου Δήμα, χαρακτηρίζεται ο φορολογούμενος – φυσικό πρόσωπο, φορολογικός κάτοικος Ελλάδας ή εξωτερικού, κάτοχος ελληνικού ΑΦΜ, ο οποίος εισφέρει χρηματικά κεφάλαια σε νεοφυείς επιχειρήσεις με στόχο την εν γένει ανάπτυξή τους.

Όροι και προϋποθέσεις

Η εισφορά κεφαλαίου πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω τραπεζικής κατάθεσης και όπως προαναφέρθηκε δίνεται το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα. Η έκπτωση είναι ίση με το 50% του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου του «Επενδυτικού Αγγέλου» σε νεοφυή ή νεοφυείς επιχειρήσεις και εκπίπτει αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά. Ο «Επενδυτικός Άγγελος» μπορεί να τύχει του δικαιώματος έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημά του για εισφορές κεφαλαίου σε νεοφυείς επιχειρήσεις μέχρι του συνολικού ποσού των 300.000 ευρώ ανά φορολογικό έτος, οι οποίες δύναται να διενεργηθούν σε έως τρεις, κατά μέγιστο αριθμό, διαφορετικές νεοφυείς επιχειρήσεις και μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ ανά επιχείρηση.

Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση, η εισφορά κεφαλαίου σε νεοφυή επιχείρηση πραγματοποιείται μέσω αύξησης του μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου της με την έκδοση νέων μετοχών ή εταιρικών μεριδίων αντίστοιχα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις κείμενες διατάξεις που ρυθμίζουν τη διαδικασία αύξησης κεφαλαίου των Ανωνύμων Εταιρειών, των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών. Η καταβολή του χρηματικού ποσού που προορίζεται για την εισφορά κεφαλαίου πραγματοποιείται μέσω μεταφοράς από τραπεζικό λογαριασμό που διατηρεί ο «Επενδυτικός Άγγελος» στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό σε εταιρικό λογαριασμό που διατηρεί η νεοφυής επιχείρηση σε τραπεζικό ίδρυμα της Ελλάδας και αποδεικνύεται αποκλειστικά και μόνο από το σχετικό παραστατικό της τράπεζας. Στη συνέχεια η εισφορά κεφαλαίου δηλώνεται από τη νεοφυή επιχείρηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Elevate Greece» με την υποβολή των στοιχείων που αποδεικνύουν την πραγματοποίησή της και αναφέρονται στο παράρτημα της παρούσας.

Τα στοιχεία της δήλωσης

Η δήλωση στην πλατφόρμα υποβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία καταχώρησης στο ΓΕΜΗ της πιστοποίησης της καταβολής της αύξησης κεφαλαίου και περιέχει: α) την επωνυμία και τον ΑΦΜ της νεοφυούς επιχείρησης, β) το επώνυμο, το όνομα, το πατρώνυμο και τον ΑΦΜ του «Επενδυτικού Αγγέλου», γ) το ποσό της εισφοράς κεφαλαίου και την ημερομηνία καταβολής του.

Ειδικά για εισφορές κεφαλαίου για τις οποίες η πιστοποίηση της καταβολής της αύξησης κεφαλαίου έχει καταχωρηθεί στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), μέχρι τη δημοσίευση της απόφασης η δήλωση υποβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη δημοσίευσή της.

Η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του «Επενδυτικού Αγγέλου» πραγματοποιείται με την αναγραφή του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο αυτό καταβλήθηκε, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ για τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, υπό την προϋπόθεση η πραγματοποίηση της εισφοράς κεφαλαίου να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αυτό.

Σε περίπτωση που η εισφορά κεφαλαίου ολοκληρωθεί μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η καταβολή, η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα πραγματοποιείται στο φορολογικό έτος που αυτή ολοκληρώθηκε.

Σε περίπτωση ολικής ή μερικής επιστροφής του κεφαλαίου που καταβλήθηκε κατά τα ανωτέρω αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε για την εν γένει ανάπτυξη της επιχείρησης και για το οποίο έτυχαν εφαρμογής οι διατάξεις της εν λόγω Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ο «Επενδυτικός Άγγελος» οφείλει να υποβάλει σχετική τροποιητική δήλωση για το φορολογικό έτος εντός του οποίου έτυχε του φορολογικού πλεονεκτήματος, διαγράφοντας μερικά ή ολικά, κατά περίπτωση, το ποσό της εισφοράς κεφαλαίου. Εφόσον η τροποποιητική δήλωση υποβληθεί μέχρι την κοινοποίηση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση, δεν επιβάλλεται το προβλεπόμενο πρόστιμο.

Επιβολή προστίμου

Η ΑΑΔΕ διενεργεί ελέγχους για τη διαπίστωση της τήρησης των προβλεπόμενων υποχρεώσεων των «Επενδυτικών Αγγέλων» και των νεοφυών επιχειρήσεων και ειδικότερα προκειμένου να διαπιστώσει αν η εισφορά κεφαλαίου έχει γίνει μόνο για την απόκτηση του φορολογικού πλεονεκτήματος και την αποφυγή της φορολογικής υποχρέωσης από τον «Επενδυτικό Άγγελο» και όχι για την εν γένει ανάπτυξη της επιχείρησης. Εφόσον μετά τη διενέργεια ελέγχου αποδειχθεί ότι η εισφορά του κεφαλαίου έχει γίνει με σκοπό την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος, επιβάλλεται πρόστιμο στο φυσικό πρόσωπο «Επενδυτικό Άγγελο» ίσο με το ύψος του οφέλους που επιδίωξε να αποκομίσει από την εισφορά του κεφαλαίου στη νεοφυή επιχείρηση. Για την επιβολή του προστίμου εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 62 του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ). Σε περίπτωση αμφισβήτησης της πράξης επιβολής προστίμου εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 63 του ΚΦΔ.

Με ποια δικαιολογητικά βεβαιώνεται η εισφορά

Τα έγγραφα που αποδεικνύουν την πραγματοποίηση της εισφοράς ή την επιστροφή του κεφαλαίου ενός «Επιχειρηματικού Αγγέλου» σε μία νεοφυή επιχείρηση είναι τα εξής:

1. Βεβαίωση του νόμιμου εκπροσώπου της νεοφυούς επιχείρησης σχετικά με τη διενεργηθείσα αύξηση κεφαλαίου, τα στοιχεία του «Επενδυτικού Αγγέλου», το ποσό και τον χρόνο εισφοράς από τον «Επενδυτικό Άγγελο», τον αριθμό και την ονομαστική αξία των τίτλων που απέκτησε, καθώς και το τυχόν αντίστοιχο ποσό σχηματισθέντος αποθεματικού υπέρ το άρτιο.
2. Η απόφαση του αρμόδιου οργάνου της νεοφυούς επιχείρησης για την αύξηση του κεφαλαίου στην οποία θα αναφέρεται ο σκοπός αυτής.
3. Πιστοποιητικό ΓΕΜΗ περί καταχώρησης της απόφασης αύξησης κεφαλαίου σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις που ρυθμίζουν τη διαδικασία αύξησης κεφαλαίου.
4. Το παραστατικό του τραπεζικού ιδρύματος που εκδόθηκε για την κατάθεση του εισφερόμενου κεφαλαίου.
5. Πιστοποιητικό ΓΕΜΗ της πιστοποίησης καταβολής της αύξησης ή αντίγραφο της σχετικής καταχώρησης στο ΓΕΜΗ, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις που ρυθμίζουν τη διαδικασία αύξησης κεφαλαίου.
6. Σε περίπτωση επιστροφής κεφαλαίου, τα αντίστοιχα δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει το ποσό επιστροφής κεφαλαίου που αναλογεί σε έκαστο «Επενδυτικό Άγγελο».

Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω ισχύουν για χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από την 29η Ιουλίου 2020 και μετά, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4712/2020.

Τέλος, ο κατάλογος των εγγεγραμμένων επιχειρήσεων στο Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας γνωστοποιείται και επικαιροποιείται με αποφάσεις τμηματικής εγγραφής και διαγραφής του γενικού γραμματέα Έρευνας και Καινοτομίας και είναι προσβάσιμος ανά πάσα στιγμή μέσω της πλατφόρμας www.elevategreece.gov.gr.